Na czym polega zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie (ERM, Enterprise Risk Management)?

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie (ERM) określa ramy zarządzania ryzykiem organizacyjnym. Ryzyko organizacyjne jest szerokim terminem. Może dotyczyć różnych kwestii — od zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i ochrony danych wrażliwych po spełnienie wymogów ustawowych i powstrzymanie oszustw finansowych. Ryzyko może być zarówno wewnętrzne (np. awarie sprzętu), jak i zewnętrzne (np. klęski żywiołowe). Definicja ryzyka różni się w zależności od podmiotu.

Zarządzanie ryzykiem jest tradycyjnie postrzegane jako minimalizowanie szkód dla wartości, którą organizacja tworzy dla siebie, pracowników, udziałowców, klientów i społeczności. Każde przedsiębiorstwo decyduje, co postrzega jako ryzyko dla organizacji, i przeprowadza jakąś formę oceny ryzyka. Środowisko ERM to zbiór zasad i procedur, które pomagają organizacji zarządzać przewidywanym ryzykiem, tak aby mogła osiągać swoje cele.

W tym sensie rozwiązania w zakresie zarządzania ryzykiem mają dwa cele: chronią przedsiębiorstwo przed szkodami i stwarzają możliwości poprawy wyników prowadzonej działalności.

Właściwe zarządzanie ryzykiem pomaga zapewnić ciągłość działania. Zarządzanie ciągłością działania (BCM) jest powiązane z ERM. BCM to proces zarządzania, który przedsiębiorstwa wykorzystują do identyfikowania potencjalnych zagrożeń i opracowywania planów na wypadek ich wystąpienia, aby zagwarantować, że firma będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań wobec klientów, dostawców i pracowników.

Nowoczesne spojrzenie na zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie zakłada, że powinno ono pomagać w zwiększaniu prawdopodobieństwa osiągnięcia celów organizacyjnych, a nie tylko tworzyć listę potencjalnych problemów.

Wychodzimy z założenia, że oprogramowanie do zarządzania ryzykiem to coś więcej niż tylko ochrona aktywów. Chodzi o budowanie kultury świadomej ryzyka, tak aby pracownicy mogli podejmować najbardziej świadome działania i najlepsze decyzje. Naszą misją jest udostępnianie rozwiązań do zarządzania ryzykiem, które zawsze działają oraz są ujednolicone, skoordynowane i dostosowane do działalności firmy.

Dlaczego narzędzia ERM są niezbędne do zarządzania ryzykiem w celu osiągnięcia sukcesów biznesowych

Niezależnie od celów biznesowych, zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie może pomóc w ich osiągnięciu. Chociaż każda firma w jakiś sposób praktykuje zarządzanie ryzykiem, formalny proces ERM wprowadza metodologie i praktyki, dzięki którym można systematycznie zwiększać szanse osiągnięcia sukcesu. W przypadku braku zarządzania ryzykiem przedsiębiorstwo częściej podejmuje złe decyzje, jest gorzej przygotowane i ma trudności z konsekwentną realizacją celów biznesowych.

Jedną z przeraźliwie oczywistych lekcji z ostatnich dwóch lat jest to, że firmy nie mają wyjścia i muszą być przygotowywane na wszystko. Firmy zostały wystawione na ciężką próbę poprzez szereg problemów, takich jak niewystarczająca ochrona pracowników, braki w łańcuchu dostaw i nieprzewidywalność finansowa, co uwypukliło potrzebę sprawnego, elastycznego i opartego na danych ERM.

Bezpieczeństwo jest zawsze przedmiotem troski, ale nabrało nowego znaczenia, gdy firmy wprowadziły obowiązek pracy w domu. Ta nagła zmiana sprawiła, że wiele firm zaczęło rozpaczliwie dostosować swoje procedury stosowane w siedzibie firmy do ich odpowiedników poza nią, tak aby nadal chroniłyby firmę i jej pracowników przed wieloma zagrożeniami, w tym przed zagrożeniami wewnętrznymi i oszustwami finansowymi, a jednocześnie zapewniały ochronę prywatności danych, ochronę własności intelektualnej, ochronę środków pieniężnych i zgodność z przepisami.

Podczas gdy większość firm koncentruje się na innowacjach i rozwoju, tylko odporne firmy odnoszą sukces wraz z upływem czasu, ponieważ ich strategie biznesowe uwzględniają również ryzyko i gotowość. Najlepsze plany biznesowe pozwalają na szybkie reakcje w odpowiedzi na zmieniające się rynki, modele biznesowe i przepisy. Firmy stosujące nowoczesne systemy zarządzania ryzykiem, obejmujące zautomatyzowane audyty i monitorowanie bezpieczeństwa, mogą nadal realizować te zadania zdalnie — nawet na skalę międzynarodową. Umożliwia to sprawne działanie pomimo ograniczeń w podróżowaniu i osiągnięcie poziomu wydajności i oszczędności, z których przedsiębiorstwa będą korzystać jeszcze długo po zażegnaniu kryzysu.

Tworzenie właściwych ram zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie

ERM to proces biznesowy, w którym występują określone etapy, kamienie milowe i grupy interesu. Wiarygodny i skuteczny system ERM opiera się na zaangażowaniu zainteresowanych stron i jest wspierany przez istotne, użyteczne dane oraz solidne analizy.

Celem struktury ERM jest pomoc w identyfikacji, ocenie i analizie kluczowych zagrożeń biznesowych oraz minimalizowanie negatywnych skutków biznesowych w przypadku ich wystąpienia. Ramy ERM muszą być dostosowane do kontekstu i modelowane we wszystkich pionach biznesowych, ponieważ ryzyko wpływa na funkcje w różny sposób i na różnych poziomach. Ponadto ERM musi uwzględniać zarówno ryzyko wewnętrzne, jak i zewnętrzne, a także brać pod uwagę sposób, w jaki to ryzyko może stwarzać możliwości.

Na przykład, jeśli firma wchodzi na nowy rynek lub przejmuje inną spółkę, należy zastosować modelowanie ryzyka do zrozumienia potencjalnych skutków dla każdej jednostki biznesowej i funkcji. Solidna analityka danych, sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe (ML) mogą pomóc w tworzeniu scenariuszy i modeli, które uwidocznią nie tylko potencjalne szkody, ale także możliwości rozwoju działalności.

Jak technologie i analityka oparte o chmurę zmieniają zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie?

Technologia w obszarze ERM ma charakter transformacyjny, podobnie jak w przypadku wielu innych procesów w przedsiębiorstwie. Technologia zwiększa możliwości zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie na trzy zasadnicze sposoby.

1. Sprawia, że proces ten jest w większym stopniu oparty na danych. W przeszłości ograniczanie ryzyka odbywało się w sposób bardzo odgórny, a jego źródłem byli liderzy firmy, którzy określali ryzyko przedsiębiorstwa w sposób, w jaki je postrzegali. Technologia zapewnia możliwość oddolnego, opartego na danych klasyfikowania istniejącego ryzyka i identyfikowania nowych zagrożeń na podstawie wiarygodnych informacji. Ta możliwość oznacza rewolucję. Co więcej, im lepiej zintegruje się ERM z istniejącymi procesami i zgromadzi dane dotyczące tych procesów, tym zarządzanie ryzykiem będzie skuteczniejsze.

2. Dzięki temu proces staje się bardziej przyjazny i w większym stopniu cyfrowy. Technologia chmury umożliwia proste, ale bezpieczne przepływy pracy, które ujednolicają i koordynują działania we wszystkich obszarach działalności, lokalizacjach i funkcjach przedsiębiorstwa. Wiele organizacji wykorzystuje w swoich procesach zarządzania ryzykiem arkusze kalkulacyjne, witryny internetowe i pocztę elektroniczną. Brak bezpiecznych procesów zarządzania ryzykiem ogranicza zdolność przedsiębiorstwa do identyfikowania i planowania ryzyka oraz stwarza możliwości naruszenia ochrony danych. Z kolei przejście na platformę cyfrową, taką jak zarządzanie ryzykiem w chmurze, znacznie zwiększa efektywność ERM i umożliwia udział całej organizacji, co jest warunkiem niezbędnym do osiągnięcia sukcesu.

3. To sprawia, że cyberbezpieczeństwo jest problemem dla całego przedsiębiorstwa i głównym priorytetem dla osób nim zarządzających. Technologia przyczyniła się do eksplozji znaczenia i ilości danych, a także zwiększenia liczby zdalnych pracowników, co doprowadziło do wzrostu wagi i częstotliwości cyberzagrożeń. Firmy muszą również zmierzyć się z twardymi oczekiwaniami ze strony finansowych organów regulacyjnych w kwestii zabezpieczeń i obrony cyfrowej. Dla większości firm strategia proaktywnego zarządzania ryzykiem, polegająca na stałym monitorowaniu dostępu i aktywności użytkowników, powinna być kolejnym krokiem w ich drodze do cyberbezpieczeństwa.

Czego należy szukać w rozwiązaniu ERM?

Jeśli organizacja jest gotowa na wprowadzenie technologii do swoich działań związanych z ryzykiem i zgodnością z przepisami, powinna poszukać specjalnie skonstruowanego rozwiązania ERM, które będzie spełniać następujące kryteria:

• Prostota. Przede wszystkim rozwiązanie ERM musi być łatwe w obsłudze dla wszystkich zainteresowanych stron. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ dla swojej skuteczności wymaga udziału wielu różnych osób. ERM nie jest autonomicznym procesem. Musi być głęboko zintegrowany z istniejącymi systemami, aby można było łatwo dotrzeć do wszystkich osób podejmujących decyzje w organizacji i aby osoby te mogły na bieżąco przekazywać swoje uwagi.
• Integracja. Program ERM i wdrożenie technologii nie mogą być wyizolowane i oddzielone od reszty organizacji. Lokalne oprogramowanie do zarządzania ryzykiem często nie jest w stanie dotrzeć do innych zainteresowanych osób i oddziaływać na nie. W takiej sytuacji ERM jest po prostu procedurą, bez współpracy, wpływu i systemowego wdrożenia. A wszystkie te elementy są niezbędne do osiągnięcia sukcesu. Zamiast tego należy dążyć do stworzenia kultury świadomości ryzyka w całej organizacji.
• angażowanie. Rozważając rozwiązanie do zarządzania ryzykiem, należy ocenić jego potencjał w zakresie angażowania wszystkich zainteresowanych osób w całej organizacji. Jest to kluczowy czynnik decydujący. Należy wybrać rozwiązanie, które jest intuicyjne i łatwe w użyciu, tak aby ludzie z niego korzystali. Mimo że cyfrowe zarządzanie ryzykiem opiera się na technologii, jego prawdziwy sukces zależy od zaangażowania zarówno liderów, jak i kierownictwa organizacji, tak aby stało się ono częścią codziennych obowiązków i procesu podejmowania decyzji przez wszystkich, zarówno małych, jak i dużych.
• Standardy i najlepsze praktyki. Każde rozwiązanie z zakresu ERM powinno spełniać globalne normy ISO i najlepsze praktyki oraz zawierać standardowy zestaw analiz umożliwiających rozpoczęcie pracy.

Jakie są korzyści z rozwiązania do zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie?

Standardowe cechy i korzyści, jakie zapewnia chmura, w naturalny sposób pasują do rozwiązań ERM. Są to szybsze wdrażanie, dużo większe bezpieczeństwo i stała dostępność. W kontekście zdarzeń związanych z ERM, takich jak przestoje systemów lub zakłócenia działalności spowodowane siłami wewnętrznymi lub zewnętrznymi, zawsze gotowa do działania infrastruktura ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa przedsiębiorstwa i utrzymania ciągłości jego działalności.

Współpraca ma kluczowe znaczenie dla skutecznego wdrożenia ERM. Współpraca w chmurze jest znacznie łatwiejsza niż w innych środowiskach.

Ponadto dzięki chmurze tworzenie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem nie jest wieloletnim projektem wymagającym ogromnych nakładów zasobów i czasu. Rozwiązania do zarządzania ryzykiem w chmurze można wdrożyć bardzo szybko ― nawet w ciągu kilku dni. Oznacza to, że można działać błyskawicznie i od razu zacząć czerpać korzyści.

Jak przedstawia się przyszłość zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie

Dla wielu przedsiębiorstw zarządzanie ryzykiem jest obecnie oderwanym i oddzielnym zbiorem działań, w którym nie wykorzystuje się najnowszych technologii wspomagających podejmowanie kluczowych decyzji związanych z ryzykiem. Tak nie musi być. Technologia cyfrowa i chmura zapewniają zintegrowaną, płynną platformę, z którą każdy może łatwo współpracować — z większą korzyścią dla organizacji.

W przyszłości system ERM będzie znacznie bardziej rozpowszechniony i w większym stopniu oparty na danych, stając się integralną częścią każdej decyzji i procesu. Wykorzystanie danych, sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe do zarządzania ryzykiem nie tylko pomaga lepiej je identyfikować, ale także sprawia, że zarządzanie nim staje się częścią każdej działalności w organizacji. W tym aspekcie ERM staje się elementem wszystkich działań.

Dzięki wbudowaniu sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w rozwiązanie chmurowe ERM można stale monitorować podejrzaną aktywność w kluczowych procesach biznesowych, powstrzymywać zagrożenia wewnętrzne oraz koordynować przygotowania i odpowiedzi Rozwiązanie będzie przekazywać te informacje za pomocą pulpitów informacyjnych zaprojektowanych specjalnie dla zainteresowanych osób, aby miały łatwy dostęp do wniosków i analiz. Począwszy od oceny ryzyka, aż po przywracanie sprawności operacyjnej — rozwiązanie powinno mieć kompleksowy charakter, które pomoże utrzymać ciągłość najistotniejszej części działalności, niezależnie od pojawiających się zagrożeń.

System ERM to nie tylko minimalizowanie szkód. To sposób, aby pomóc organizacjom w osiągnięciu szerszych celów i zwiększeniu szans na sukces, pomimo ryzyka.