Veri ambarı, iş zekası (BI) faaliyetlerine, özellikle de analitiğe olanak tanımak ve bunları desteklemek üzere tasarlanmış bir veri yönetim sistemidir. Veri ambarları yalnızca sorgulama ve analiz amacıyla kurulur ve çoğu zaman geçmişe ait büyük miktarlarda veri içerir. Bir veri ambarındaki veri genellikle uygulama yazılımlarının günlük dosyaları ve işlem uygulama yazılımları gibi çok çeşitli kaynaklardan elde edilir.
Bir veri ambarı, çok sayıda kaynaktan gelen büyük miktardaki verileri merkezi hâle getirir ve birleştirir. Analitik yetenekleri kurumların karar vermeyi geliştirmek için verilerinden değerli iş içgörüleri elde etmelerine olanak tanır. Zaman içinde, veri bilimcileri ve iş analistleri için paha biçilmez bir tarihi kayıt oluşturur. Veri ambarı, bu özellikleri sayesinde bir kuruluşun "tek doğruluk kaynağı" olarak görülebilir.
Tipik bir veri ambarı genellikle aşağıdaki unsurları içerir:
Ayrıca kuruluşlar; çıkartma, dönüştürme ve yükleme (ETL) çoğaltmasının karmaşıklığı, gecikme süresi, maliyeti ve riskleri olmadan işlem gerçekleştirme, veri ambarları ve veri gölleri genelinde gerçek zamanlı analitik ve makine öğrenimini tek MySQL Database hizmetinde birleştirebilen bir çözümü seçebilir.
Veri ambarları, kurumların büyük miktarlardaki çeşitli verileri analiz etmelerine ve bunlardan önemli değer elde etmelerine, ayrıca geçmiş kayıtlar tutmalarına olanak sağlayarak kapsamlı ve eşsiz bir avantaj sunar.
Dört benzersiz özellik (veri ambarının babası olarak kabul edilen bilgisayar bilimcisi William Inmon tarafından tanımlanmıştır), veri ambarlarının bu kapsamlı avantajı sağlamasına olanak tanır. Bu tanıma göre veri ambarları
İyi tasarlanmış bir veri ambarı, sorguları çok hızlı bir şekilde gerçekleştirir, yüksek veri verimi sağlar ve son kullanıcıların ayrıntılı analiz yapması veya ister yüksek seviyede, isterse oldukça kapsamlı ve ayrıntılı bir seviyede çok çeşitli talepleri karşılayacak daha detaylı bir inceleme yapmak üzere veri miktarını azaltması için yeterli esnekliği sağlar. Veri ambarı, son kullanıcılara raporlar, panolar ve diğer arayüzleri sağlayan ara katman iş zekâsı ortamları için işlevsel bir temel oluşturur.
Veri ambarı mimarisi, kurumun özel ihtiyaçlarına göre belirlenir. Yaygın görülen mimariler arasında şu seçenekler görülür:
Veri ambarları 1980'lerin sonunda ortaya çıktığı zaman operasyon sistemlerinden karar destek sistemlerine (DSS) veri akışına yardımcı olmaları amaçlanıyordu. Bu erken dönem veri depoları çok fazla miktarda yedek gerektiriyordu. Çoğu kurum çeşitli kullanıcılara hizmet sunan birden fazla DSS ortamına sahipti. DSS ortamları çoğunlukla aynı verileri kullansa da verilerin toplanması, temizlenmesi ve entegrasyonu genellikle her ortamda tekrarlanıyordu.
Veri ambarları daha verimli hâle geldikçe, geleneksel iş zekâsı platformlarını destekleyen bilgi depolarından operasyonel analitik ve performans yönetimi gibi çok çeşitli uygulama yazılımlarını destekleyen geniş analitik altyapılarına doğru evrildiler.
Veri ambarı yinelemeleri, kurumsal veri ambarı (EDW) sayesinde zaman içinde şirkete giderek artan ek değer sağlayacak şekilde ilerleme gösterdi.
Adım | Beceri | İş Değeri |
---|---|---|
1 | İşlem raporlama | İş performansının anlık görüntülerini oluşturmak için ilişkisel bilgiler sağlar |
2 | Kesit alma, geçici sorgu, iş zekâsı araçları | Daha derin içgörüler ve daha güçlü analizler için becerileri genişletir |
3 | Gelecekteki performansı tahmin etme (veri madenciliği) | Görselleştirmeler ve ileriye dönük iş zekâsı geliştirir |
4 | Taktik analiz (mekânsal, istatistik) | Daha kapsamlı analize dayalı pratik kararları bildirmek için "varsayım" senaryoları sunar |
5 | Aylarca, hatta yıllarca kaydedilen verileri depolar | Verileri yalnızca haftalar veya aylar boyunca saklar |
Bu beş adımın her birini desteklemek için, artan çeşitlilikte veri setleri gerekiyordu. Özellikle son üç adım, daha geniş yelpazede veri ve analitik becerileri için zorunluluktur.
Günümüzde AI ve makine öğrenimi, neredeyse her sektörü, hizmeti ve şirket varlığını dönüştürmektedir, ki veri ambarları da bir istisna değildir. Büyük verilerin genişlemesi ve yeni dijital teknolojilerin uygulanması veri ambarı gereksinimleri ve yetenekleri konusunda değişimi teşvik ediyor.
Kendi kendini yöneten veri ambarı, bu evrimde atılan en son adım. Maliyetleri düşürüp, veri ambarının güvenilirliğini ve performansını iyileştirirken kurumlara verilerden daha da büyük değer elde etme olanağı sunuyor.
Kendi kendini yöneten veri ambarları hakkında daha fazla bilgi edinin ve kendi kendini yöneten veri ambarınızı kullanmaya başlayın.
Benzer roller üstlenmelerine rağmen veri ambarları, veri marketlerinden ve operasyon veri depolarından (ODS) farklıdır. Bir veri reyonu, bir veri ambarı ile aynı işlevleri gerçekleştirir ancak bu işlevler daha sınırlı bir kapsamda, genellikle tek bir departmanda veya iş kolunda gerçekleştirilir. Bu, veri marketlerinin kurulmasını veri ambarı kurmaktan daha kolay hâle getirir. Bununla birlikte, verileri çok sayıda veri marketinde aynı durumda yönetmek ve kontrol etmek zor olabileceği için tutarsızlığa neden olma eğilimindedirler.
ODS'ler yalnızca günlük operasyonları destekledikleri için geçmiş verilere bakışları çok sınırlıdır. Güncel veri kaynakları olarak iyi çalışsalar ve veri ambarlarında çoğu zaman bu amaçla kullanılsalar da, geçmişe dönük zengin sorguları desteklemezler.
Bir bulut veri ambarı tamamen farklı veri kaynaklarından gelen verileri almak ve depolamak için bulut kullanır.
Orijinal veri ambarları şirket içi sunucular üzerine kuruludur. Bu şirket içi veri ambarları günümüzde birçok avantaja sahip olmaya devam etmektedir. Bunlar, çoğu durumda gelişmiş yönetişim, güvenlik, veri egemenliği ve daha kısa gecikme süreleri sunabilir. Bununla birlikte, şirket içi veri ambarları esnek değildir ve veri ambarının gelecekteki ihtiyaçlar için nasıl ölçekleneceğini belirlemek üzere karmaşık tahminlerde bulunmayı gerektirirler. Bu veri ambarlarını yönetmek de çok karmaşık olabilir.
Diğer taraftan, bulut veri ambarlarının avantajlarından bazıları şunlardır:
En iyi bulut veri ambarları tamamen yönetilen ve kendi kendini yöneten veri ambarlarıdır ve yeni başlayanların bile birkaç tıklamayla bir veri ambarı oluşturup kullanabilmelerine olanak tanırlar. Bulut veri ambarına geçişinizi başlatmanın kolay yollarından biri, bulut veri ambarınızı şirket içinde, veri egemenliği ve güvenlik gereksinimlerine uyan veri depolama merkezi güvenlik duvarınızın arkasında çalıştırmaktır.
Ayrıca, çoğu bulut veri ambarında "kullandıkça öde" modeli uygulanır. Bu model, müşterilere ek maliyet tasarrufu sunar.
Kurumda BT, veri mühendisliği, iş analitiği veya veri bilimi ekiplerinin bir parçası olan farklı kullanıcıların farklı veri ambarı ihtiyaçları vardır.
Bir modern veri mimarisi bu farklı ihtiyaçları karşılar ve tüm veri türlerini, iş yüklerini ve analizi yönetmek için bir yöntem sunar. Sektörün en iyi uygulamalarına paralel biçimde birlikte çalışmak üzere entegre edilen gerekli bileşenlere sahip mimari şablonlarından oluşur. Modern veri ambarı şunları içerir:
Bir modern veri ambarı veri iş akışlarını diğer ambarların yapamayacağı şekilde verimli biçimde kolaylaştırabilir. Bu, analistler ve veri mühendislerinden veri bilimcilere ve BT ekiplerine kadar herkesin işini daha verimli şekilde yapabilmesini ve kurumu geleceğe taşıyan yenilikçi işleri sayısız gecikme ve karmaşa olmaksızın gerçekleştirmesi anlamına gelir.
Bir kurum veri ambarı tasarlamak için yola çıktığında, belirli iş gereksinimlerini tanımlayarak, kapsamı üzerinde anlaşarak ve kavramsal bir tasarım hazırlayarak çalışmaya başlamalıdır. Kurum daha sonra veri ambarının hem mantıksal hem de fiziksel tasarımını oluşturabilir. Mantıksal tasarım nesneler arasındaki ilişkilerden oluşur. Fiziksel tasarım ise nesneleri saklamanın ve almanın en iyi yoluna odaklanır. Fiziksel tasarım taşıma, yedekleme ve kurtarma süreçlerini de içerir.
Her veri ambarı tasarımı aşağıdaki konularda çözümler içermelidir:
Tasarımdaki ana faktör son kullanıcıların ihtiyaçlarıdır. Çoğu son kullanıcı, tek tek işlemler yerine analiz yapmak ve verileri toplu olarak incelemekle ilgilenir. Ancak son kullanıcılar genellikle belirli bir ihtiyaç ortaya çıkana kadar ne istediklerini gerçekten bilemezler. Bu nedenle, planlama sürecinde ihtiyaçları önceden tahmin etmek için yeterli araştırma yapılmalıdır. Son olarak, veri ambarı tasarımı, son kullanıcıların gelişen ihtiyaçlarına ayak uydurabilmesi için genişleme ve dönüşüme olanak tanımalıdır.
Bulut ortamındaki veri ambarları, işletme içi veri ambarlarıyla aynı özellikleri ve avantajları sunar. Ancak bulut bilişimin esneklik, ölçeklenebilirlik, çeviklik, güvenlik ve düşük maliyet gibi avantajlarına da sahiptirler. Bulut veri ambarları, kurumların veri ambarını destekleyecek donanım ve yazılım altyapısını oluşturup yönetmek yerine yalnızca verilerden değer elde etmeye odaklanmalarını sağlar.
Kurumlar çeşitli kaynaklardan gelen büyük hacimli veriler için veri gölleri ve veri ambarları kullanır. Hangisinin ne zaman kullanılacağı, kurumun verilerle ne yapmak istediğine bağlıdır. Aşağıda, her birinin en iyi nasıl kullanıldığı açıklanmaktadır:
Veri ambarları, özellikle geçmiş verilerin analiz edilmesi amacıyla kullanılan ilişkisel ortamlardır. Kurumlar, verilerde zaman içinde gelişen kalıpları ve ilişkileri keşfetmek için veri ambarlarını kullanır.
Buna karşılık, işlem ortamları işlemleri sürekli olarak gerçekleştirmek için kullanılır. Bunlardan genellikle sipariş girişi, finans ve perakende işlemleri için yararlanılır. İşlem ortamları, geçmiş verileri temel almaz ancak OLTP ortamlarında geçmiş veriler sıklıkla arşivlenir veya performansı artırmak için silinir.
Veri ambarları ve OLTP sistemleri önemli farklara sahiptir.
Veri Ambarı | OLTP Sistemi | |
---|---|---|
İş yükü | Özel sorgular ve veri analizi için uygundur | Yalnızca önceden tanımlanmış operasyonları destekler |
Veri değiştirme | Düzenli olarak otomatik güncelleme yapar | Son kullanıcılar tekil ifadeler yayınladıkça günceller |
Şema tasarımı | Performansı optimize etmek için kısmen denormalize şemalar kullanır | Veri tutarlılığı sağlamak için tümüyle normalize şemalar kullanır |
Veri tarama | Binlerce, hatta milyonlarca satırı kapsar | Bir kerede yalnızca az sayıda kayda erişir |
Geçmiş veri | Aylarca, hatta yıllarca kaydedilen verileri depolar | Verileri yalnızca haftalar veya aylar boyunca saklar |
Veri ambarlarının en güncel hâli, manuel görevleri ortadan kaldırmak, kurulum, konuşlandırma ve veri yönetimini kolaylaştırmak için yapay zeka ve makine öğreniminden yararlanan, kendi kendini yöneten veri ambarıdır. Bulut ortamında kendi kendini yöneten bir veri ambarı hizmetleri, insan tarafından gerçekleştirilen veritabanı yönetimi, donanım yapılandırması veya yönetimi ya da yazılım kurulumu gerektirmez.
Veri ambarı oluşturma, yedekleme, düzeltme eki uygulayıp yükseltme ve genişletme veya küçültme işlemlerinin tümü, bulut platformları ile aynı esneklik, ölçeklenebilirlik, çeviklik ve daha az maliyetler ile otomatik olarak gerçekleştirilir. Kendi kendini yöneten veri ambarı karmaşıklığı ortadan kaldırır, konuşlandırmayı hızlandırır ve kurumların işletmeye değer katan faaliyetlere odaklanabilmeleri için kaynakları serbest bırakır.
Oracle Autonomous Data Warehouse, esnek bir şekilde ölçeklenen, hızlı sorgulama performansı sağlayan ve veritabanı yönetimi gerektirmeyen, kullanımı kolay, tümüyle kendi kendini yöneten bir veri ambarıdır. Oracle Autonomous Data Warehouse çok kolayca ve hızla kurulur.
Satın alma işlemi gerçekleştirmeyi mi düşünüyorsunuz?
Satış Ekibini ArayınSatış ekibiyle sohbet edinHesap/Abonelik, Promosyon konuları
Sohbeti BaşlatTeknik destek veya diğer destek talepleriniz mi var?
Destek seçeneklerini görüntüleyin