What is Linux?
Linux'un tanımı
Linux, açık kaynaklı model kullanılarak geliştirilen bir bilgisayar işletim sistemidir. Açık kaynak yazılım geliştirme ilkeleri şunlardır:
- Şeffaflık
- İş birliği
- Erken ve sık sürüm yayma
- Kapsayıcı meritokrasi
- Topluluk
Açık kaynak geliştirme modeli aynı zamanda iyileştirmelerin birçok farklı kurumsal ve bireysel katılımcıdan geldiği anlamına geldiğinden ürünün gittiği yön tek bir tedarikçideki tek bir geliştirme ekibi tarafından değil büyük ölçüde kullanıcı topluluğu tarafından belirlenir.
Linux Kernel (Çekirdek) nedir?
Linux kernel, Linux bilgisayar işletim sisteminin merkezidir. Kernel, bir bilgisayarın donanımı ile süreçleri arasında temel arayüzdür. Linux uygulamalarının çalışmasını, işlemcilerin optimize edilmesini ve uygulama yazılımlarında sistem gereksinimlerinde gezinmek için kullanılabilir bellek bulunmasını sağlar.
Linux kernel donanım ve uygulamalar arasında "kesmeler" aracılığıyla iletişim kurar. Donanım, uygulama ve daha geniş sistemle arayüz oluşturmak istediğinde, kaynakları verimli bir şekilde yönetmek için işlemci ve kernel arasında bir kesme yayınlanır.
Sert bir işletim sistemi kabuğunun içinde bulunan kernel, mobil, tablet, masaüstü veya dizüstü bilgisayar, sunucu vb. dahil olmak üzere cihazdan bağımsız olarak ilgili donanımın tüm birincil işlevlerini kontrol eder. Linux kernel, şu kritik işlevlere odaklıdır:
- Bellek yönetimi: Ne kadar bellekten nasıl yararlanılacağını takip etmek.
- İşlem yönetimi: Hangi işlemlerin merkezi işlem birimini (CPU) nasıl kullanabileceğini belirleme.
- Aygıt sürücüleri: Donanım ve uygulamalar/işlemler arasında aracı olarak hareket etme.
- Sistem çağrıları ve güvenlik: Uygulama işlemlerinden hizmet taleplerini alma.
Geliştiriciler için Linux
Geliştiricilerin Linux'u bu kadar sevmesinin iyi bir nedeni vardır. Linux zaman içinde test edilmiştir ve güçlüdür. Oracle Linux ile geliştiriciler, yaptıklarını paylaşabilecekleri ya da sorun giderme fırsatları ortaya çıktığında başvurabilecekleri geniş bir topluluğa sahiptir.
Şu anda geliştirici portalımızda Oracle Linux'un geliştiricilere birden çok dilde (Python, Node.js, Go), uygulama ve altyapı eğitim programlarında nasıl avantaj sağladığı ve donanım kullanım örneklerinde bile ince ayar yapmak için Oracle Linux'u nasıl kullanabileceğiniz açıklanmaktadır.
Linux'u kimler kullanır?
Linux işletim sistemi çok çeşitli sistemlerde ve ortamlarda kullanılır. Büyük bulut altyapı ortamlarına, şirket içi birleşik altyapı cihazlarına, uygulama sunucularına, masaüstü bilgi işlem ortamlarına ve gömülü sistemlere güç sağlar. Linux yazılımının bazı dağıtımları sanal makineleri barındırmak için bir hipervizör de içerir.
Linux'un sahibi kimdir?
Linux'un "sahibi" tek bir kişi ya da şirket değildir. Birçok kişi ve şirket Linux güncellemelerine katkıda bulunur ve genellikle GPLv2 gibi bir Açık Kaynak Yazılım lisansı altında katkılarını lisanslar. Linux isminin telif hakkına Linus Torvalds sahip olmasına karşın herkes çeşitli açık kaynak bileşenlerini bir araya getirerek bir Linux dağıtımı oluşturabilir. Şirketler genellikle dağıtımlarını kullanmanız için sizden ücret alırlar. Alternatif olarak, yalnızca dağıtım desteği için ücret alabilir veya dağıtımı ücretsiz olarak (genellikle destek olmadan) kullanıma sunabilirler.
Linux dağıtımı nedir?
Bir Linux dağıtımı (bazen "Linux distro" olarak kısaltılır), eksiksiz bir işletim sistemi oluşturmak için bir araya gelen temel ve isteğe bağlı bileşenlerin bir toplamıdır. Genellikle bir Linux dağıtımında önyükleyici, Linux kernel, init sistemi, daemonlar, grafik sunucu ve uygulamalar gibi temel bileşenler bulunur. Bazı dağıtımlar yüksek performanslı Linux kernel, yönetim araçları, hipervizör ve hatta bulut yerel ortam bileşenleri gibi ek seçenekler içerir.
Çeşitli Linux dağıtımlarını nasıl ve nerede kullanabilirsiniz?
Linux dağıtımları arasındaki önemli farklar, nerede kullanılabilecekleri, nasıl desteklendikleri, yazılım güncellemelerini nasıl yönettikleri ve hangi ek veya isteğe bağlı bileşenleri içerdiklerinde yatmaktadır. Sadece yukarıdaki dağıtımlar listesi göz önüne alındığında, bunların çoğu ağ tabanlı sunucular için kullanılmasına karşın (masaüstü bilgisayarların aksine) hepsi her tür sunucu ortamında kolayca kullanılamaz.
Örneğin, Red Hat Enterprise Linux şirket içi veri merkezlerinde ve bazı bulutlarda popülerdir ancak tüm bulutlarda desteklenmez. Amazon Linux, Amazon Web Services (AWS) bulutunda mevcut olmasına karşın diğer bulutlarda veya şirket içinde kolayca bulunmaz veya desteklenmez. RHEL kullanıcıları genellikle bunun tam tersidir ve sistemleri için güncellemeler ve telefon desteği almak için nispeten yüksek bir yıllık destek ücreti ödemekten memnundur. Fedora, uzun vadeli kararlı bir yapılandırma ile daha az ilgilenen ve en son deneysel özellikleri sistemlerine sürekli olarak dahil etmek isteyen kullanıcıları hedeflemektedir.
Her kullanım senaryosu için en iyi Linux işletim sistemi
Neredeyse Linux'un kullanım alanı kadar Linux dağıtımı olduğundan her kullanım alanı için en iyi Linux olmasa da her kullanım durumu için en iyi Linux olabilir. Aşağıdaki bölümler, belirli bir durum için hangi Linux işletim sisteminin en iyisi olabileceğini belirlemenize yardımcı olmak için Linux türleri arasındaki farkları ele almaktadır.
Linux Sürümleri
Herkes mevcut kaynak kodundan bir Linux dağıtımı oluşturabildiğinden ve bazı bileşen çeşitlerinden seçim yapabildiğinden, birbirine çok benzeyen birçok Linux dağıtımı vardır. Bazı dağıtımlar farklı şirketlerden gelir ancak etkin bir şekilde birbirinin yerine kullanılabilir.
Farklı dağıtımlar da farklı amaçlar için optimize edilmiş olabilir. Bazıları mümkün olan en küçük dağıtım olmaya odaklanırken, diğerleri masaüstü donanımı için geniş destek sağlamaya odaklanır. Buna ek olarak, bazı dağıtımlar otomatik yama veya veritabanları için daha yüksek performans gibi spesifik özellikler içerir.
Popüler dağıtımlar arasında şunlar vardır:
- IBM Red Hat/Red Hat Enterprise Linux (RHEL veya Red Hat Linux)
- Amazon Linux
- Fedora
- Oracle Linux
- SUSE Linux
- Ubuntu
Çeşitli Linux işletim sistemleri güncellemeleri ve yamaları nasıl yönetir?
Bir diğer fark ise işletim sisteminin isteğe bağlı yazılım güncellemelerini ve yamaları nasıl yönettiğidir. Yukarıdaki listede yer alan sistemlerin çoğu (hepsi değil) RPM (daha önce Red Hat Paket Yöneticisi olarak bilinen) kullanmaktadır. Diğer bazı Linux dağıtımları Debian paket (dpkg) sistemini kullanır.
Paket yöneticisi kendi başına çok önemli olmamasına karşın birini kullanan sistemler ile diğerini kullanan sistemler arasında bir uyumluluk farkı yaratır. Örneğin, hangi özellikleri kullandığınıza bağlı olarak, RPM sistemini kullanan sistemleri (bazen "rpm Linux distroları" denir) birbirleriyle kolayca değiştirebilirsiniz. Çünkü benzer dağıtım sunucularından çok benzer paketleri indirebilirler.
Ayrıca RHEL kurulumlarını, paket yöneticilerini yeni bir güncelleme sunucusuna yönlendirerek yerinde bir Oracle kurulumuna kolayca dönüştürebilirsiniz. Bunun nedeni hepsinin RPM sistemini kullanıyor olmasıdır. (Bunun teknik bir açıklama olduğunu unutmayın; satıcıların uymanız gereken ek lisans koşulları olabilir ancak bu koşullar bu belgenin kapsamı dışındadır). Aynı geçiş, Debian paket sistemini kullanan Ubunto gibi bir dağıtımla daha zor olacaktır.
Linux dağıtımı seçerken göz önünde bulundurulması gereken faktörler
Alt yığın avantajları
Birçok müşteri için işletim sistemi, yazılım platformları yığınının en altında, iş uygulamaları ise en üstünde yer almaktadır. Bu, işletim sisteminin yığındaki daha yüksek katmanlardan daha az önemliymiş gibi görünmesine neden olabileceğinden hangi dağıtımı seçtiğiniz önemli değildir. Hatta bazıları tüm dağıtımların etkin bir şekilde aynı olduğunu düşünebilir.
Ancak Linux işletim sistemi yığının en altında (ya da yakınında) olduğu için, üzerindeki her şeyi etkileyebilir. Bu düşük seviyedeki güvenlik, performans, güvenilirlik ve sorun giderme yeteneklerindeki iyileştirmeler, bu faktörlerde yığın boyunca iyileştirmeler anlamına gelebilir. Örneğin, Ksplice adı verilen bir teknoloji, bir yöneticinin sunucuyu yeniden başlatmadan güvenlik yamalarını ve hata düzeltmelerini uygulamasına olanak tanıyabilir. Bu tek başına küçük bir fayda gibi görülebilir. Ancak iş uygulamasını kapatmanın maliyetini ve sistemi en son güvenlik tehdidi için yamasız bırakmanın alternatif riskini düşündüğünüzde, iş uygulamasını bozmadan yama yapabilme yeteneği birdenbire çok büyük bir etkiye sahip olur.
Bu avantajların değeri, biriktikçe katlanarak artar. İşletim sistemi düzeyinde yeniden başlatmada zaman kazanmak yöneticiye yalnızca birkaç dakika fayda sağlayabilir. Ancak müşteriye yönelik önemli bir uygulamada kesinti süresinin planlanmasının yaratacağı kurumsal sıkıntıdan ve potansiyel gelir etkisinden kaçınmak, yöneticinin yıllık maaşının binlerce katına değebilir. Bu, güvenlik güncellemesinin göz ardı edilmesinin işletmeye getirdiği maliyet ve riskle karşılaştırıldığında hiçbir şeydir.
Performans avantajları
Benzer şekilde, işletim sisteminin performansını artırmak önemsiz görünebilir. Çünkü yöneticiler genellikle doğrudan işletim sistemi üzerinde çalışmak için çok az zaman harcarlar ve kullanıcılar daha da az zaman harcarlar. Ancak iş uygulaması seviyesinde küçük performans iyileştirmeleri milyonlarca yüksek değerli işlemle çarpılarak işlem başına maliyet tasarrufu sağlayabilir ve hatta zamana duyarlı işlemleri rakiplerden daha hızlı sunarak işletmeye rekabet avantajı sağlayabilir.
Neden Linux'u seçmelisiniz?
Açıktır ve eksiksizdir
Açık ve eksiksiz bir işletim ortamı olan Oracle Linux, tek bir destek teklifiyle işletim sistemi ile birlikte sanallaştırma, yönetim ve buluta özgü bilişim araçları sunar. Oracle Linux, RHEL ile yüzde 100 uygulama-ikilisi uyumludur. Bu uyumluluk sayesinde genellikle diğer RPM tabanlı dağıtımlar için de iyi bir alternatiftir.
Ücretsizdir
Kendi kendini destekleyen ortamlarda Oracle Linux'u ücretsiz olarak veya üretim iş yükleri için ücretli bir Linux desteği anlaşmasıyla kullanabilirsiniz.
Sürekli olarak iyileştirilir
Oracle Database için yüksek performansı desteklemek amacıyla Oracle mühendisleri Unbreakable Enterprise Kernel çözümünde sürekli iyileştirmeler yapmaktadır. Bu iyileştirmeler Oracle Database için tasarlanmış olsa da, genellikle işlem veya bellek yoğun tüm uygulamalara fayda sağlar. Bazı kullanıcılar Linux kernelinin bu varyantının yüzde 30'dan fazla performans artışı sağladığını bildirmiştir.
Yama uygulaması sıfır kesinti süresi ile gerçekleşir
Oracle Linux, isteğe bağlı Ksplice adlı sıfır kesinti süreli bir yama uygulama teknolojisi içermekte olup sunucunun veya iş uygulamalarının yeniden başlatılmasına gerek olmadan düzenli şekilde yama yapılmasına olanak sağlar. Bu, daha sık yama yapılmasını ve dolayısıyla sistemin daha güvenli ve uyumlu hale gelmesini sağlar. Bu aynı zamanda, yeniden başlatmadan önce tüm ilgili tarafların planlama ve onayları için önemli çalışmalar gerektiren büyük iş uygulamalarına ait idari yükü de azaltır. Oracle Linux ayrıca açık kaynaklı KVM hipervizörünü ve (destek anlaşmasıyla) sanallaştırma yöneticisini (PDF) içerir.
Birçok bulut yerel araç içerir
Birçok iş yükü, barındırılan bulut ortamına taşınmaktadır. Şirket içinde kalanlar ise genellikle bulut yerel modelleri ve teknolojileri, Kubernetes, Kata konteynerleri ve Istio kullanılarak tasarlanır. Oracle Linux, Oracle Cloud Infrastructure (OCI) için temel işletim sistemidir ve bu mimari için gereken bulut yerel araçların çoğunu içerir. Yani Oracle Linux en büyük, en zorlu ve çoğu modern uygulamanın tasarım modeline uyan bir ortamda test edilir. Burada öğrenilen dersler doğrudan işletim sistemindeki iyileştirmelere dönüştürülür. Ancak bulutlarının temelinde özel bir sistem bulunan diğer bulut sağlayıcılarının aksine Oracle Linux, ister OCI'da, ister başka bir bulutta ya da müşterinin kendi veri merkezinde olsun, tüm kullanıcılar için aynı yapılandırmada kullanılabilir.
Oracle Autonomous Linux'un temelidir
Oracle Linux aynı zamanda güvenlik tehditlerini ve yönetim çalışmalarını aynı anda azaltmak için her gün kendisini yayan, dünyanın tek kendi kendini yöneten işletim sisteminin temelini oluşturur.
2006 yılından bu yana Oracle Linux'u indirmek ve kullanmak tamamen ücretsizdir. Kaynak kodu, ikili dosyalar ve güncellemeler ücretsiz olarak sağlanır. Serbestçe yeniden dağıtılabilir. Üretim kullanımı için ücretsizdir.